Osteoporoza pewnie wielu z was kojarzy się dolegliwościami stawu biodrowego (złamania szyjki kości udowej itp.) tymczasem choroba ta dotyka całego układu kostnego, zwłaszcza kręgów kręgosłupa. Z powodu stopniowej utraty wapnia z wiekiem następuje spadek masy kostnej, a kości stają się kruche i łamliwe, jest to częścią naturalnego procesu starzenia się organizmu. Proces ten możemy znacząco spowolnić o ile w naszej diecie znajdą się odpowiednie ilości wapnia, witaminy D oraz białka, a jednocześnie będziemy zapobiegać utracie wapnia przyjmując odpowiednie minerały.
Do 70 roku życia na osteoporozę choruje znacznie większa część kobiet niż mężczyzn (proporcje 6: 1) w późniejszym okresie dysproporcje nie są już tak wielkie bo wynoszą tylko 2:1.
Osteoporoza rozwija się bardzo powoli, a początkowe bóle są tak niepozorne, że kojarzone są zwykle jako wynik zmian zwyrodnieniowych (wypadającego dysku) lub zwykłego przeciążenia (lumbago).
Jakie spustoszenia osteoporoza wywołuje w naszych kręgosłupach?
Im większa jest kruchość kości tym częściej prowadzi to do tak zwanego wpuklania się dysku w trzony kręgowe w najmniejszym stopniu wywołując ucisk przez dysk na struktury nerwowe powodując dolegliwości bólowe bądź do złamań osteoporotycznych. Kręgosłup wówczas może się złamać w czasie dźwignięcia nawet niewielkiego ciężaru.
Ból kręgosłupa w spoczynku, ból w czasie wykonywania codziennych czynności bądź ograniczenie zakresu ruchu kręgosłupa może być sygnałem ostrzegawczym, którego z pewnością nie powinniśmy ignorować. Nie rzadko przebieg złamania bywa wręcz bez bólowy.
W przypadku złamań zastosować można następujące zabiegi:
- Vertebroplastykę (podanie cementu do trzonu kręgu)
- Wykonanie stabilizacji z użyciem śrub transpedikularnych
- Zabieg kyfoplastyki balonowej (stosowaną zazwyczaj przy świeżych złamaniach)
Osteoporoza kręgosłupa – profilaktyka
Zapobieganie konsekwencjom osteoporozy poprzez jej wczesne wykrycie opiera się na badaniu densytometrycznym, czyli badaniu gęstości kości. Zazwyczaj sprawdzany jest środkowy i dolny odcinek piersiowy kręgosłupa oraz odcinek lędźwiowy kręgosłupa. Urządzenie fotoelektryczne o nazwie densytometr mierzy gęstość i wytrzymałość kości. Jeżeli masa kostna jest obniżona (od -1 do -2,5 w stosunku do normy) wynik ten wskazuje na osteopenię czyli stan z którego może dojść do rozwoju osteoporozy. Wynik poniżej -2,5 diagnozowany jest już jako osteoporoza.
Koszt badania densytometrycznego refundowany jest przez NFZ, ale wymagać to będzie skierowania od lekarza lub możemy wykonać je prywatnie – w zależności od placówki koszt będzie wynosił kilkadziesiąt złotych.
Leczenie osteoporozy kręgosłupa
Jak w każdej chorobie istotne jest rozpoznanie. Im wcześniej zdiagnozujemy osteoporozę bardziej skuteczna okaże się terapia. Leczenie osteoporozy jest tym skuteczniejsze, im wcześniej zostanie podjęte.
Leczenie niefarmakologiczne - głównie opiera się na zapewnianiu odpowiedniej podaży wapnia, witamin D3+K2, minerałów (odpowiedniej ilości boru), a także właściwie dobranej diecie i zwiększeniu aktywności fizycznej poprzez dobranie odpowiednich ćwiczeń.
Leczenie farmakologiczne - tutaj do dyspozycji mamy leki z grupy bisfosfonianów:
- Alendronian
- Zoledronian
- Ryzedronian
- Kalcytonina
- Denosumab
O działaniu antyresorpcyjnym (zmniejszającym ubytek tkanki kostnej). Dodatkowo warto zaznaczyć, że na dzień dzisiejszy Denosumab to najnowszy lek biologiczny stosowany w terapii osteoporozy, w postaci zastrzyku podskórnego, aplikowanego raz na 6 miesięcy. Z pewnością jest to o wiele wygodniejsze od leków, które trzeba stosować regularnie. Denosumab zmniejsza resorpcję kości i powoduje wzrost gęstości mineralnej kości, to z kolei znacząco zmniejsza ryzyko złamania.
W przypadku, gdy powyższa grupa leków ze względów fizycznych bądź złej tolerancji jest przeciwwskazana w terapii, zastosować można leki drugiego wyboru, np.: Raloksyfen - lek ten znacząco zmniejszają ryzyko osteoporotycznych złamań trzonów kręgowych, jednakże zmniejsza ryzyko złamania wyłącznie trzonów kręgu.
Kolejnym lekiem wartym uwagi jest Parathormon będący peptydem zbudowanym z 84 aminokwasów. Syntetyzowanym i wydzielanym przez przytarczyce, metabolizowany jest w wątrobie, nerkach i tkance kostnej. Badania pozwoliły stwierdzić wzrost masy kostnej, pod wpływem tego leku zwiększa się grubość i objętość beleczek, a proces ich mineralizacji ulega znacznemu przyspieszeniu. Stosowanie Parathormonu prowadzi do wzrostu wytrzymałości mechanicznej trzonów kręgowych oraz szyjki i trzonu kości udowej.
