ZZSK inaczej zwana chorobą Bechterewa, to bardzo często występująca choroba zapalna stawów krzyżowo-biodrowych łączących kość krzyżową kręgosłupa z kośćmi miednicy. Jest to proces zapalny o charakterze przewlekłym obejmujący nie tylko stawy, ale dyski międzykręgowe oraz tzw. tkanki miękkie, czyli torebki stawowe i wiązadła kręgosłupa.
Jak objawia się ZZSK?
W miejscach zapalnych dochodzi do odkładania się soli wapnia, kostnienia i zrostów aż do stopniowego usztywnienia stawu, co objawia się powstaniem bólu kręgosłupa (promieniującego do pośladków, tylnej powierzchni ud i kolan) i tak dobrze znanej wszystkim sztywności stawowej. Odczuwanie takich dolegliwości wiąże się jeszcze z wczesnymi objawami ZZSK. W kolejnym etapie może nastąpić znaczne usztywnienie kręgosłupa, otaczających go tkanek, powstania zrostów między trzonami kręgów i poważnego ograniczenia ruchomości kręgosłupa uniemożliwiającej wykonywanie podstawowych czynności życia codziennego. W przypadkach ekstremalnych dochodzi do postępującego ograniczenia ruchów kończynami dolnymi, ograniczenia ruchów klatki piersiowe, a także zajęcia przez stan zapalny odcinka szyjnego kręgosłupa mogącego spowodować uszkodzenie ośrodka oddechowego.
Czynnikiem alarmującym jest usztywnienie kręgosłupa i ból pojawiający się w godzinach wczesno porannych zlokalizowany w dolnych partiach kręgosłupa w tzw. krzyżu, pośladkach czy odcinku szyjnym. Promieniujący nierzadko do kończyn dolnych lub w przypadku zajęcia odcinka szyjnego odznaczający się bólem głowy, ramion lub rąk. Są to bardzo podobne objawy do innych schorzeń kręgosłupa, jak rwa kulszowa czy lordoza i skolioza, dlatego rozpoznanie ZZSK jest niezwykle trudne.
Jako, że przyczyny schorzenia nie są do końca znane, podejrzewa się, że kluczową rolę stanowi czynnik o podłożu immunologicznym bądź genetycznym, dlatego choroba zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa, może pojawić się nawet w wieku dorastania. Jednakże statystyki pokazują, że objawy pojawiają się najczęściej między 16, a 30 rokiem życia. Zdarzają się też nietypowe okresy początku zachorowania np. przed 16 rokiem życia, czy po 40tce. Dodatkowym elementem mogącym być przyczyną stanów zapalnych są również mikrourazy.
Leczenie ZZSK
ZZSK jest chorobą przewlekła i nieuleczalna, a leki stanowią jedynie formę łagodzenia negatywnych skutków na organizm. Spore opóźnienie pomiędzy pierwszymi objawami schorzenia a bezsprzeczną diagnozą wystąpienia choroby sprawia, że efekty terapeutyczne mogą mieć już słabsze efekty. Najkorzystniejszy efekt przynoszą odpowiednie zestawy ćwiczeń fizycznych (fizjoterapia), dzięki którym istnieją duże szanse na skuteczne powstrzymanie rozwoju choroby i spowolnienie procesu sztywnienia kręgosłupa.
Diagnostyka zaczyna się głównie od zdjęcia RTG, dopiero po konkretnych podejrzeniach diagnostykę można rozszerzyć o wykonanie rezonansu magnetycznego MRI stawów krzyżowo-biodrowych oraz wskazanego odcinka kręgosłupa.
Leczeniem farmakologicznym wspomagani są pacjenci, u których dominują dolegliwości bólowe. Stosuje się przede wszystkim leki niesteroidowe przeciwzapalne, które jako, że obarczone są wysokim ryzykiem działań niepożądanych stosowane powinny być z dużą ostrożnością, pod kontrolą lekarza reumatologa. Najskuteczniejszymi obecnie lekami jest grupa leków biologicznych blokujących czynniki zapalne zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa. Ze wszystkich rodzajów leków w największym stopniu ograniczają rozwój zmian strukturalnych oraz poprawiają sprawność i jakość życia chorych.
